Τύποι βαρηκοΐας

Νευροαισθητήριος βαρηκοΐα

Σε αυτήν την περίπτωση το αφτί δέχεται ήχους αλλά δεν μπορεί να τους επεξεργαστεί και αφορά βλάβες του κοχλία, του ακουστικού νεύρου και δομών του εγκεφάλου.

Η νευροαισθητήρια απώλεια ακοής οφείλεται στην απουσία ή την καταστροφή αισθητηρίων κυττάρων (τριχοειδή κύτταρα) στον κοχλία και είναι συνήθως μόνιμη.

Γνωστή και ως βαρηκοΐα αντιλήψεως, η νευροαισθητήρια βαρηκοΐα μπορεί να είναι ήπια, μέτρια, σοβαρή ή βαριά.

Δυστυχώς κατά κανόνα δεν αντιμετωπίζεται παρά μόνο με τη χρήση ακουστικού.

Πιθανές αιτίες αυτής της βαρηκοΐας είναι:

• Κληρονομικότητα
  Υπάρχουν όμως πολλές περιπτώσεις στις οποίες η πάθηση διαγιγνώσκεται σε εφήβους ή νέους ενήλικες. Εντούτοις υπάρχουν περιπτώσεις που, αδυνατώντας να βρούμε άλλο αίτιο βαρηκοΐας, θα αποδώσουμε σε κληρονομική επιβάρυνση (με την ευρεία και μη ειδική έννοια του όρου) και περιστατικά βαρηκοΐας που η ηλικία έναρξης είναι μεγαλύτερη από τη συνηθισμένη. Για τη διάγνωση συνήθως στηριζόμαστε στο θετικό οικογενειακό ιστορικό, στην απουσία προδιαθεσικών παραγόντων ή συνοδών συμπτωμάτων που θα οδηγούσαν σε άλλη διάγνωση και στα ακοολογικά ευρήματα.
• Πρεσβυακουσία (βαρηκοΐα λόγω ηλικίας)
  Είναι γνωστό ότι με την πάροδο της ηλικίας η ακοή φθίνει. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται πρεσβυακουσία και αφορά το 25% των ατόμων ηλικίας 65-75 ετών και το 50% των ανθρώπων άνω των 75. Η εμφάνισή της επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες πέρα από την φυσιολογική διαδικασία της γήρανσης όπως κληρονομικότητα, το επίπεδο του θορύβου στο οποίο εκτέθηκε κανείς κατά τη διάρκεια της ζωής του, φάρμακα που λάμβανε, αλλοιώσεις στα αγγεία του κλπ. Η πρεσβυακουσία οφείλεται στην βαθμιαία απώλεια των τριχιδίων ατον κοχλία. Το άτομο αρχικά χάνει την ικανότητα να ακούει τις υψηλές συχνότητες και παράλληλα χάνει την ικανότητα να διακρίνει τις λέξεις μεταξύ τους ενώ συχνά εμφανίζονται εμβοές.
• Ακουστική βλάβη (τραύμα των τριχωτών κυττάρων από δυνατό θόρυβο)
  Υπάρχουν δύο μορφές. Η πρώτη μορφή είναι το λεγόμενο οξύ ακουστικό τραύμα. Αποτελεί πτώση του ουδού της ακοής έπειτα από έκθεση σε ξαφνικό έντονο θόρυβο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η βαρηκοΐα έπειτα από βολή με πυροβόλο όπλο, έκρηξη ή απροειδοποίητη λειτουργία πολύ θορυβώδους συσκευής. Στις περισσότερες περιπτώσεις οξέος ακουστικού τραύματος και κυρίως σε αυτές που σχετίζονται με έκρηξη ή πυροβολισμό, η βαρηκοΐα αφορά κυρίως στη ζώνη συχνοτήτων με κέντρο τα 4 kHz. Πολλές φορές προεξάρχον σύμπτωμα είναι η εμβοή και λιγότερο η βαρηκοΐα, ενώ δεν είναι σπάνιο να αποτελεί τυχαίο ακοογραφικό εύρημα. Παρόμοια κατάσταση είναι η προσωρινή μετατόπιση του ουδού έπειτα από παραμονή σε χώρο με βιομηχανικό θόρυβο ή δυνατή μουσική (π.χ. κέντρο διασκέδασης, συναυλία κ.λπ.), η οποία αποκαθίσταται μετά την πάροδο λίγων ωρών συνήθως.
  Η δεύτερη μορφή βαρηκοΐας εκ θορύβου είναι το χρόνιο ακουστικό τραύμα, το οποίο εμφανίζεται κατά κανόνα σε άτομα με μακροχρόνια έκθεση σε δυνατό θόρυβο στο χώρο εργασίας και γι᾽ αυτόν το λόγο συνήθως ονομάζεται επαγγελματική βαρηκοΐα. Η βαρύτητα του προβλήματος εξαρτάται από την ένταση του θορύβου, από τη διάρκεια της ημερήσιας έκθεσης, από τον αριθμό των ετών κατά τα οποία επισυμβαίνει και από την απόσταση του εργαζόμενου από την πηγή του θορύβου. Πάντως, για να υπάρχει κίνδυνος ανάπτυξης επαγγελματικής βαρηκοΐας, πρέπει ο θόρυβος να έχει ένταση τουλάχιστον 70 dB. Στο ακοόγραμμα τυπικά εμφανίζεται μείωση των ουδών στις υψηλές συχνότητες, ομοιάζοντας έτσι με πρεσβυακουσία πρώιμης εμφάνισης. Για την πρόληψη της επαγγελματικής βαρηκοΐας θεωρείται απαραίτητη η χρήση προστατευτικών μέσων για το προσωπικό.
• Ωτοτοξικά φάρμακα
  Ορισμένα διαδεδομένα φάρμακα είναι δυνατόν να βλάψουν την ακοή ακόμα και όταν χορηγούνται στις συνήθεις δοσολογίες. Πολλά φάρμακα έχουν ως πιθανή παρενέργεια τη βαρηκοΐα, η οποία στις περιπτώσεις αυτές είναι νευροαισθητήρια. Οι πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις ωτοτοξικών φαρμάκων είναι οι αμινογλυκοσίδες, η φουροσεμίδη και κάποια κυτταροστατικά (π.χ. σισπλατίνη). Η ωτοτοξικότητα μπορεί να αφορά μόνο στην κοχλιακή ή μόνο στην αιθουσαία λειτουργία ή και στις δύο. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αν η διακοπή του φαρμάκου γίνει έγκαιρα, μπορεί να σταματήσει ή και να αναστραφεί η επιδείνωση της βαρηκοΐας. Σημαντικό ρόλο στην παρακολούθηση ασθενούς που λαμβάνει ωτοτοξική θεραπεία μπορούν να παίξουν οι ωτοακουστικές εκπομπές, με τις οποίες μπορεί να ανιχνευθεί η βλάβη πριν γίνει αισθητή από τον ασθενή ή πριν δώσει σαφή αποτελέσματα στον έλεγχο της ακοής.
• Αιφνίδια νευροαισθητήρια βαρηκοΐα
  Ονομάζεται έτσι οποιαδήποτε περίπτωση απώλειας ακοής νευροαισθητηριακού τύπου, η οποία ξεκινά και ολοκληρώνει την εξέλιξή της εντός πολύ μικρού χρονικού διαστήματος, που κυμαίνεται από λίγα λεπτά της ώρας μέχρι 3 ημέρες. Αποτελεί ετερογενή ομάδα που χαρακτηρίζεται από την ξαφνική απώλεια ακοής από το ένα αφτί, άλλοτε παροδική και άλλοτε μόνιμη. Συμβαίνει συνήθως σε ηλικιωμένους και αποδίδεται μεταξύ των άλλων σε ιογενής λοιμώξεις ή σε απόφραξη κάποιου αγγείου.
• Ακουστικό νευρίνωμα
  Το ακουστικό νευρίνωμα (ή ακριβέστερα αιθουσαίο σβάννωμα) είναι ένας καλοήθης όγκος που προέρχεται από τα κύτταρα Schwann συνήθως του κάτω αιθουσαίου νεύρου. Προκαλεί συμπτώματα συνήθως λόγω των πιεστικών φαινομένων που ασκεί μέσα στο στενό χώρο του έσω ακουστικού πόρου. Στις περιπτώσεις που αναπτύσσεται κυρίως εκτός του πόρου, στην περιοχή της γεφυροπαρεγκεφαλιδικής γωνίας, τα συμπτώματα εκδηλώνονται πολύ αργότερα. Ανάλογη εικόνα έχουν και οι άλλοι όγκοι της γεφυροπαρεγκεφαλιδικής γωνίας (π.χ. μηνιγγίωμα). Το ακουστικό νευρίνωμα είναι συνήθως σποραδικό, ενώ μπορεί να εμφανιστεί στο πλαίσιο πολλαπλής νευρινωμάτωσης.
  Συνήθως το πρώτο σύμπτωμα είναι μονόπλευρη εμβοή, ενώ ακολουθούν διαταραχές ισορροπίας και νευροαισθητήρια βαρηκοΐα. Στο ακοόγραμμα αποκαλύπτεται συνήθως μειωμένος ουδός ακοής στις υψηλές συχνότητες, ενώ σπανιότερα μπορεί να ληφθεί και οποιαδήποτε άλλη ακοολογική εικόνα. Το ακουστικό νευρίνωμα είναι μεν σπάνιο (με επίπτωση μία περίπτωση ανά 100.000 πληθυσμού ανά έτος), αλλά θα πρέπει να αποκλείεται σε κάθε περίπτωση μονόπλευρων ακοολογικών συμπτωμάτων.
• Άλλα αίτια
  Σπάνια αίτια νευροαισθητήριας βαρηκοΐας αποτελούν το συγγενές συρίγγιο του άνω ημικύκλιου σωλήνα και το σύνδρομο του ευρέος υδραγωγού της αιθούσης. Στις περιπτώσεις αυτές η βαρηκοΐα είναι διαλείπουσα, ενώ συνυπάρχουν περιστατικά ιλίγγου και φαινόμενο Tulio (ίλιγγος λόγω έκθεσης σε δυνατό ήχο).

Συμπτώματα

• Ακούμε αλλά δεν μπορούμε να ξεχωρίσουμε τις λέξεις.
• Δυσκολία στην επικοινωνία με το τηλέφωνο.
• Θεωρούμε ότι οι συνομιλητές μας μιλάνε μέσα από το στόμα τους και όχι καθαρά.
• Αν δεν μας μιλάνε αργά και καθαρά είναι αδύνατον να καταλάβουμε τι μας λένε.

Μικτού τύπου

Μικτή απώλεια ακοής εμφανίζεται όταν υπάρχει ένα πρόβλημα στο εσωτερικό αυτί σας καθώς και στο έξω ή μέσο αυτί. Είναι ένας συνδυασμός νευροαισθητηρίου και αγώγιμου βαρηκοΐας.